کک و مک و همه چیز در مورد آن

• 1395-11-16
• 14 اسفند 1401

مقدمه

کک و مک عارضه بیشتر در افرادی شیوع پیدا می‌کند که پوستی روشن و چشمان رنگی دارند که در واقع نتیجه طبیعی عمل سلول‌های رنگ‌ساز است.

نقاطی از بدن که در معرض تشعشع آفتاب قرار می‌گیرند، بیشتر دچار این عارضه می‌شوند و این بدان علت است که در اثر تابش آفتاب و اشعه ماورای بنفش، ملانین که از سلول‌های رنگ‌ساز پوست ترشح می‌شود، به ‌طور ناهماهنگ در سطح پوست جمع و سبب به ‌وجود آمدن کک و مک می‌شود.

به وجود آمدن کک و مک می‌تواند دو علت داشته‌ باشد: یا ژنتیکی است یا به دلیل قرار گرفتن زیاد در مقابل آفتاب.

بعضی از افراد به ‌طور ارثی مستعد کک و مک هستند و معمولاً همین افراد بعد از قرار گرفتن در آفتاب به راحتی صورت‌شان پر از کک و مک می‌شود و این دقیقاً همان دلیلی است که همه جا استفاده از ضد آفتاب تأکید می‌شود.

کک و مک‌های ناشی از آفتاب معمولاً روی کمر و ‌شانه‌های افرادی به‌وجود می‌آید که بیشتر اهل آفتاب گرفتن هستند.

پیشگیری از کک و مک

هر چند پیشگیری قطعی برای این عارضه وجود ندارد اما استفاده از ضد‌ آفتاب، پرهیز از قرار گرفتن در معرض نور شدید خورشید و ایجاد پوشش مناسب پوست مثل استفاده از انواع حفاظ‌ها (کلاه و عینک) می‌تواند در کاهش آن نقش داشته باشد.

درمان کک و مک

برای درمان کک و مک راه‌های مختلفی وجود دارد. برخی از آنها به شرح زیر است:

لیزر درمانی بهترین درمان است

کک و مک‌ها از ملانین هستند و ملانین از موادی است که طیف‌های لیزر را جذب می‌کند و در نتیجه نور و اشعه لیزر می‌‌تواند آنها را تا حدی از بین ببرد، البته در بیشتر موارد از بین رفتن کک و مک به ‌صورت موقتی است و اینکه به‌ طور دائمی از بین برود بستگی به نوع پوست و ژنتیک شخص مراجعه‌‌کننده دارد و البته انجام مراقبت‌های دیگر نیز در دائمی شدن بی‌تأثیر نیست.

تا به حال لیزر‌های متعددی برای درمان آن ساخته و به ‌کار گرفته شده که مکانیسم بسیاری از این لیزرها به نسبت شبیه به هم هستند.

استاندارد طلایی و بهترین درمان، استفاده از لیزرهای کیوسوییچ (Q-Switched Nd:YAG) است.

معمولاً نیاز به انجام لیزر در جلسات متعدد و حدود ۳ الی ۵ جلسه به فاصله هر ۳ الی ۴ هفته یکبار است و گاهی نیاز است سالی یک جلسه برای پیشگیری از عود انجام شود و گاهی نیاز به شارژ مجدد نیست.

انجام لیزر کک و مک با بی‌حسی موضعی و بدون هیچ گونه درد می‌باشد.

از مزایای لیزر، عدم وجود پوسته‌ریزی و در نتیجه دوره نقاهت طولانی است به طوری که فرد معمولاً روز بعد از لیزر می‌تواند به محل کار خود برگردد.

استفاده از لایه بردارهای شیمیایی

استفاده از لایه بردارهای شیمیایی یکی دیگر از راه‌های درمان است که باید توسط پزشک انجام شود. البته بر خلاف لیزر میزان شکست درمان در این روش بسیار بالاست این لایه‌بردارها می‌توانند سبب به ‌وجود آمدن عوارضی چون قرمزی، پوسته پوسته شدن و حتی تاول و پررنگ‌تر شدن کک و مک شوند و به همین دلایل امروزه این روش برای درمان کک و مک منسوخ شده است.

دارو درمانی

معمولاً با استفاده از دارو کک و مک‌ها کمرنگ می‌شوند ولی پس از قطع دارو دوباره پررنگ می‌شوند و نتیجه قابل قبولی ندارد.

مراقبت‌های قبل و بعد از لیزر کک و مک

1- در صورتی که سابقه ابتلا به تبخال مکرر دارید به پزشک خود اطلاع دهید.

2- محل لیزر شده را دستکاری نکنید.

3- به مدت 48 ساعت آرایش نکنید.

4- 48 الی 72 ساعت از تماس با آفتاب جداً خودداری نمایید. در صورت تماس با آفتاب از حجم مناسب ضد آفتاب فیزیکال یا مینرال هر 2 ساعت استفاده نمایید.

5- در صورتی که بعد از لیزر دچار ترشح از ناحیه درمان، تورم یا درد گردیدید، بلافاصله به پزشک خود مراجعه نمائید.

6- استحمام 24 ساعت پس از لیزر بلامانع است اما از کشیدن لیف به ناحیه تحت درمان خودداری کنید و تا آنجا که ممکن است از آب سرد یا ولرم استفاده نمایید.

7- کرمها و پمادهای تجویزی را به طور منظم استفاده نمایید.

در صورت عدم انجام مراقبت‌های کافی از پوست لیزر شده، احتمال ایجاد عوارضی همچون اسکار، افزایش یا کاهش پیگمان (رنگ) پوست، عفونت محل درمان، قرمزی طولانی مدت پوست افزایش خواهد یافت.