آکنه غرور جوانی
فهرست محتوای این مطلب
آکنه غرور جوانی (ولگاریس یا جوش جوانی)
شایعترین بیماری واحد پیلوسباسه و یک بیماری مزمن التهابی است. آکنه در ۹۸% موارد در صورت دیده می‌شود اما ممکن است اغلب قسمت‌های بدن را درگیر نماید.
شیوع بیماری در آقایان کمتر ولی شدیدتر است اما در خانم‌ها با اینکه شیوع کمتری دارد ولی مقاوم‌تر است.
برخلاف تصور، این بیماری همیشه بعد از سنین نوجوانی بهبود پیدا نمی‌کند و در ۱۰% از آقایان و ۵% از خانم‌ها تا سن ۴۰ سالگی ادامه پیدا می‌کند.
درمان آکنه کاری دشوار و وقت‌گیر است.
اغلب افراد تصور می‌کنند این بیماری بعد از نوجوانی خود به خود بهبود می‌یابد و نیازی به درمان ندارد اما باید بدانیم در صورت تاخیر در درمان، این بیماری مزمن باعث ایجاد اسکار و یا اصطلاحاً جای جوش در صورت فرد می‌شود که از نظر زیبایی بسیار آزاردهنده است و همچنین می‌تواند باعث بحران‌های روحی و روانی جدی نوجوانان در بین دوستان گردد.
برای درمان آکنه باید تمام عوامل ایجاد کننده آن را همزمان در نظر گرفت و مدیریت و درمان کرد.
عوامل زمینه‌ساز آکنه
۱- هورمون‌های مردانه یا آندروژنیک (تستوسترون آزاد و DHEAS) و هورمون زنانه پروژسترون سبب افزایش ترشح و اندازه غدد سباسه می‌شوند اما هورمون زنانه استروژن اندازه و فعالیت غدد سباسه را کم می کند (به همین دلیل آکنه گاهی در نیمه دوم قاعدگی یا فاز پروژسترونی بدتر می‌شود). این است که آکنه از سنین نوجوانی بروز می‌کند و زیاد می‌شود. همچنین قرص‌های ضد بارداری که پروژسترون با فعالیت آندروژنیک بالا دارند سبب تشدید آکنه می‌شوند (مانند LD و HD).
۲- برخی داروها باعث پیداش آکنه غرور جوانی می‌شوند و یا آن را تشدید می‌کنند از جمله این داروها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استروییدها (کورتون‌ها)
- داروهای ضد صرع (فنوباربیتال، فنی‌تویین و …)
- مصرف بیش ازحد ویتامین‌ها (B1، B6 ، B12 و …)
- لیتیوم که در درمان افسردگی بکار می‌رود
- ترکیبات تار (Tar) که در درمان پسوریازیس بکار می‌رود
- سیکلوسپورین، آزاتیوپرین، ایزونیازید
- مصرف بیش از حد داروهایی که بروماید دارند (اکسپکتورانت، جلبک دریایی و …)
- داروهای بدنسازی مانند عوامل آنابولیک (تستوسترون و ناندرولون) و …
بنابراین برای موفقیت در درمان تا آنجا که ممکن است باید داروهای فوق قطع شوند و یا با داروهای دیگر جایگزین شوند، پس پرسش در مورد سابقه مصرف دارویی بسیار اهمیت دارد.
۳- آب و هوای گرم و مرطوب و تعریق فراوان در تشدید آکنه غرور جوانی موثر است (پس آکنه در آب و هوایی مانند گیلان بویژه در تابستان‌ها بدتر می‌شود). با این همه گاهی آفتاب آکنه را بهتر می‌کند.
۴- تحریک پوست بر اثر ماساژ و فشار مداوم و مکرر آکنه را بدتر می‌کند. مسلماً دستکاری جوش با ناخن و … باعث می‌شود پوست له شده و اثر بدتری برجای بماند که ترمیم و بهبود را بشدت مختل می‌کند.
۵- شغل‌هایی که با مواد شیمیایی سر و کار زیادی دارد نیز در بدتر شدن آکنه موثر است. کسانی که با نفت و هیدروکربن‌های هالوژنه، مواد روغنی و… کار می کنند در دست، پا، صورت و… دچار آکنه می‌شوند. پس مراقبت در بکارگیری ماسک یا دستکش ضمن کار و شستشوی مرتب با فوم‌ها و صابون‌های ویژه ضروری است.
۶- استرس‌های روحی و خواب نامناسب، بویژه در خانم‌ها باعث می‌شود آکنه بدتر شود. بنابراین باید با روش‌های مختلف (از ورزش و یوگا گرفته تا داروها) اضطراب را کاهش داد.
۷- رژیم غذایی در تشدید یا ایجاد آکنه نقش مبهمی دارد. مصرف غذاهایی کم کالری می‌تواند اثر خوبی داشته باشند و مصرف برخی غذاها مانند محصولات لبنی، آجیل، شکلات، کره و شیرینی جات و ادویه‌های تند و فست‌فودها می‌تواند آکنه غرور جوانی یا سایر آکنه‌ها را بدتر کند. بنابراین خود فرد باید ببیند کدام غذا باعث تشدید جوش‌های او می‌شود و همان را کمتر مصرف کند. از آنسو مصرف میوه و سبزیجات تازه همیشه مفید است.
۸- لوازم آرایشی و بهداشتی با پایه روغنی، آکنه غرور جوانی را بدتر می‌کند. پس نباید هر صابونی که در دسترس است را به صورتتان بزنید. بنابراین باید لوازم آرایش که با پوستتان سازگار نیست را کنار بگذارید. این الزاماً به گرانی یا ارزانی آن بستگی ندارد بلکه بسته به این است که پوستتان با آن سازگار است یا نه.
در قسمت شناخت انواع پوست و راه‌های مراقبت از آنها به طور مفصل به این نکات پرداختیم.
۹- ژنتیک و نژاد مسلماً در این مورد هم بشدت موثر است چنانچه هر دو والدین دچار آکنه باشند، شانس ابتلای فرزند آنها به آکنه ۷۵ درصد است. اسمش را شانس بگذارید یا ارث، برخی با اینکه مراقب پوستشان نیستند اصلاً جوش نمی‌زنند و برخی با وجود درمان و مراقبت مداوم سال‌ها گرفتار جوش هستند.
۱۰- این باکتری‌ها در تشدید آکنه غرور جوانی موثر هستند:
پروپیونی باکتریوم آکنس، استاف اپیدرمیس و همچنین قارچ مالاسزیا فورفور که ساکن طبیعی پوست هستند اما در شریط مستعد در روند تشدید آکنه موثرند.
۱۱- در مورد اکثر داروهای موضعی، لااقل ۲ ماه طول می‌کشد تا اثر کامل آنها نمایان شود، لذا باید صبر و بردباری را تمرین کرد.
۱۲- اکثر درمانها مداوم و درازمدت است.